آلمان به عنوان یکی از قدرتمندترین اقتصادهای جهان و مهد علم و دانش، مقصدی جذاب برای دانشجویان بینالمللی، از جمله ایرانیان، به شمار میرود. سیستم آموزشی باکیفیت، دانشگاههای معتبر، تنوع رشتههای تحصیلی، امکان تحصیل رایگان در مقاطع مختلف و فرصتهای شغلی پس از فارغالتحصیلی، آلمان را به گزینهای ایدهآل برای تحصیل در خارج از کشور تبدیل کرده است.
در این مقاله، راهنمای جامعی را برای ایرانیانی که قصد تحصیل در آلمان را دارند، ارائه میکنیم:
مزایای تحصیل در آلمان
در اکثر دانشگاههای دولتی آلمان، تحصیل برای دانشجویان بینالمللی در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد رایگان است. تنها هزینه اندکی برای ثبتنام هر ترم و خدمات دانشجویی دریافت میشود. سیستم آموزشی آلمان به دلیل کیفیت بالا، نظم و انضباط و رویکرد پژوهشمحور مشهور است. مدارک تحصیلی دانشگاههای آلمان در سراسر جهان معتبر هستند و فارغالتحصیلان این دانشگاهها به راحتی میتوانند در بهترین شرکتها و دانشگاههای دنیا شغل پیدا کنند دانشگاههای آلمان طیف گستردهای از رشتههای تحصیلی را در مقاطع مختلف کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری ارائه میکنند دانشجویان بینالمللی در آلمان اجازه دارند تا ۲۰ ساعت در هفته به صورت پارهوقت کار کنند. آلمان کشوری امن با سطح زندگی بالا است و از نظر رفاه اجتماعی و اقتصادی در رتبههای برتر دنیا قرار دارد زبان آلمانی یکی از زبانهای پرکاربرد در اروپا و جهان است و یادگیری آن میتواند فرصتهای شغلی و تحصیلی متعددی را برای شما فراهم کند.
مراحل و شرایط پذیرش در دانشگاههای آلمان:
- انتخاب رشته و دانشگاه: اولین قدم برای تحصیل در آلمان، انتخاب رشته و دانشگاه مورد نظر است. برای این کار میتوانید به وبسایت دانشگاهها مراجعه کنید و از لیست رشتهها و شرایط پذیرش آنها مطلع شوید.
- آماده سازی مدارک: پس از انتخاب رشته و دانشگاه، باید مدارک مورد نیاز برای پذیرش را آماده کنید. این مدارک به طور کلی شامل مدرک دیپلم یا کارشناسی، ریز نمرات، مدرک زبان (آلمانی یا انگلیسی)، انگیزهنامه، رزومه و … میشود.
- ارائه درخواست: با آماده کردن مدارک، میتوانید به صورت آنلاین یا از طریق پست برای دانشگاه مورد نظر خود درخواست پذیرش ارسال کنید.
- مصاحبه: در برخی از رشتهها و دانشگاهها، ممکن است از متقاضیان مصاحبه حضوری یا غیرحضوری گرفته شود.
- دریافت پذیرش: پس از بررسی مدارک و در صورت قبولی، دانشگاه پذیرش شما را به صورت کتبی ارسال خواهد کرد.
مهمترین مدارک مورد نیاز برای تحصیل در آلمان:
- مدرک دیپلم یا کارشناسی: مدرک تحصیلی شما باید توسط وزارت آموزش و پرورش ایران و همچنین نمایندگی فرهنگی آلمان در ایران تأیید و ترجمه شده باشد.
- ریز نمرات: ریز نمرات تحصیلی شما باید به زبان انگلیسی یا آلمانی ترجمه شده باشد.
- مدرک زبان: برای تحصیل در مقطع کارشناسی به زبان آلمانی، باید مدرک DSH یا TestDaF با نمره حداقل B1 را ارائه دهید. برای تحصیل به زبان انگلیسی، مدرک آیلتس با نمره حداقل ۶ یا تافل با نمره حداقل ۸۰ مورد نیاز است.
- انگیزهنامه: در انگیزهنامه باید دلیل انتخاب رشته و دانشگاه مورد نظر و همچنین اهداف خود را از تحصیل در آلمان به طور واضح و مختصر بیان کنید.
- رزومه: رزومه شما باید شامل اطلاعات تحصیلی، تجربیات کاری، افتخارات و فعالیتهای علمی و پژوهشی شما باشد.
- اثبات تمکن مالی: شما باید برای اثبات تمکن مالی، گواهی تمکن مالی از بانک به مبلغ حداقل ۱۰.۰۰۰ یورو در سال را ارائه دهید.

هزینه تحصیل در آلمان
هزینه تحصیل در اکثر دانشگاههای دولتی آلمان، تحصیل برای دانشجویان بینالمللی در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد رایگان است. تنها هزینه اندکی برای ثبتنام هر ترم و خدمات دانشجویی دریافت میشود که این مبلغ بین ۲۰۰ تا ۶۰۰ یورو در هر ترم است و شهریه دانشگاههای خصوصی آلمان به طور قابل توجهی بیشتر از دانشگاههای دولتی است. شهریه این دانشگاهها معمولاً بین ۱۰.۰۰۰ تا ۳۰.۰۰۰ یورو در سال است.
هزینههای زندگی
هزینههای زندگی در آلمان در مقایسه با سایر کشورهای اروپای غربی معتدل است. با این حال، این هزینهها بسته به شهر محل زندگی، سبک زندگی و نوع اقامت شما میتواند متفاوت باشد.
به طور متوسط، یک دانشجو در آلمان باید ماهانه بین ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ یورو برای هزینههای زندگی خود، از جمله:
- مسکن: اجاره آپارتمان یک خوابه در یک شهر متوسط آلمان حدود ۵۰۰ یورو در ماه است.
- غذا: هزینه مواد غذایی و آشپزی در خانه حدود ۲۰۰ یورو در ماه است.
- حمل و نقل: هزینه بلیط ماهانه حمل و نقل عمومی حدود ۱۰۰ یورو در ماه است.
- پوشاک: هزینه پوشاک حدود ۵۰ یورو در ماه است.
- بیمه درمانی: دانشجویان موظف به پرداخت بیمه درمانی هستند که حدود ۹۰ یورو در ماه است.
- سایر هزینهها: هزینههای دیگری مانند کتاب، تلفن، اینترنت و سرگرمی نیز وجود دارد که حدود ۱۰۰ یورو در ماه میباشد.
راههای تامین هزینه تحصیل و زندگی در آلمان:
- بورسیه تحصیلی: انواع مختلفی از بورسیههای تحصیلی برای دانشجویان بینالمللی در آلمان وجود دارد که توسط دولت آلمان، دانشگاهها، سازمانهای خصوصی و بنیادها ارائه میشود.
- کار دانشجویی: دانشجویان بینالمللی اجازه دارند تا ۲۰ ساعت در هفته به صورت پارهوقت کار کنند. حداقل دستمزد در آلمان ۹.۶۰ یورو در ساعت است.
- وام دانشجویی: وامهای دانشجویی با شرایط و نرخ سود مختلف توسط بانکهای آلمان به دانشجویان بینالمللی ارائه میشود.
- حمایت خانواده: برخی از دانشجویان هزینههای تحصیل و زندگی خود را از طریق خانواده خود تامین میکنند.
نکاتی برای کاهش هزینه تحصیل و زندگی در آلمان:
- انتخاب شهر: شهرهای کوچکتر معمولاً هزینه زندگی پایینتری نسبت به شهرهای بزرگ دارند.
- اقامت در خوابگاه: خوابگاهها ارزانترین نوع اقامت برای دانشجویان هستند.
- آشپزی در خانه: آشپزی در خانه به جای غذا خوردن در رستوران میتواند به شما در صرفهجویی در هزینهها کمک کند.
- استفاده از حمل و نقل عمومی: استفاده از حمل و نقل عمومی به جای استفاده از ماشین شخصی میتواند به شما در صرفهجویی در هزینهها کمک کند.
- خرید کتابهای دست دوم: کتابهای دست دوم را میتوان با قیمتهای بسیار پایینتر از کتابهای نو خریداری کرد.
- استفاده از تخفیفهای دانشجویی: بسیاری از مغازهها، رستورانها و اماکن تفریحی تخفیفهای ویژهای را به دانشجویان ارائه میدهند.